W różnych sytuacjach oczekujemy, że w momencie rozpoczęcia zdarzenia
wszystko będzie uporządkowane w ściśle określony sposób. Możemy to nazwać warunkami
początkowymi. Ważną czynnością jest określenie i ustawienie tych warunków, aby
program prawidłowo działał.
Przykłady:
- Przed
sprawdzianem szóstoklasistów uczniowie muszą siedzieć w osobnych ławkach,
ustawionych w odpowiedniej odległości. Na blacie powinny leżeć czarne
długopisy, przybory geometryczne i zaklejone prace.
- Przed
rozpoczęciem gry w piłkę nożną zawodnicy muszą znajdować się na swoich
połowach, piłka umieszczona jest na środku boiska, czas i punkty -
ustawione na zero.
- Podobnie
na początku gry w szachy - bierki posiadają swoje wyjściowe pozycje.
Kierunek czytania skryptów
Bardzo ważnym elementem przy tworzeniu skryptów jest zrozumienie
kolejności, w jakiej poszczególne polecenia są wykonywane. Należy zwrócić
uczniom uwagę, że jeśli nie pojawią się żadne dodatkowe warunki, ciąg poleceń
będzie realizowany po kolei, od początku do końca.
Odwołując się do tego, co dzieci spotykają na co dzień, można tłumaczyć im
to na przykładzie odrabiania zadania domowego np. z matematyki:
Rozwiąż przykład 1 -> rozwiąż przykład 2 -> …… -> rozwiąż przykład
4
Po wykonaniu ostatniego polecenia realizacja skryptu kończy się.
Jeżeli zależy nam, aby pewne czynności wykonywane były jednocześnie, biorąc
pod uwagę zasadę „krok po kroku”, dla każdej z nich musimy stworzyć odrębny
skrypt. Na zajęciach wychowania fizycznego często, doskonaląc koordynację
ruchową, wykonuje się ćwiczenia równolegle dla różnych partii ciała np.
krążenie lewej ręki w przód i prawej w tył albo gładzenie się po brzuchu jedną
ręką i po czubku głowy drugą. Są to typowe przykłady wykonywania dwóch różnych
czynności w tym samym momencie przez tego samego duszka.
Przedstawionej sytuacji nie uda się opisać w jednym skrypcie, ponieważ
działałaby tu zasada: najpierw lewa ręka, następnie prawa (polecenie 1 – lewa
ręka -> polecenie 2 – prawa ręka). Dlatego do powyższego przykładu trzeba
stworzyć dwa niezależne skrypty uruchamiane w tym samym momencie – osobny dla
lewej ręki i osobny dla prawej np. „na sygnał gwizdka zacznij wykonywać
krążenie lewej ręki w przód” oraz „na sygnał gwizdka zacznij wykonywać
krążenie prawej ręki w tył”.
Inny przykład
W trakcie pływania
niezależnie (odrębne skrypty) wykonujemy ruchy rękami i nogami.
Pętla „Zawsze”
Użycie polecenia Zawsze jest w początkowej fazie nauki
najczęściej (żeby nie powiedzieć „zawsze”) spotykanym błędem tworzących skrypt.
Pętli Zawsze używamy w sytuacji, kiedy dany fragment skryptu
(jakaś sekwencja poleceń – bloczków) powinna być wykonywana w sposób ciągły, a
nie tylko jednorazowo w momencie uruchomienia skryptu. Uczniom najlepiej
uzmysłowić to na przykładzie wykorzystania telefonu komórkowego:
Kiedy masz przy sobie
wyciszony telefon, zawsze sprawdzasz, czy nie dostałeś SMS (a nie tylko
jednorazowo – w momencie, kiedy go wyciszasz).
Inne przykłady prezentujące wykonywanie pętli “zawsze”:
- Kiedy
wiesz, że masz wrócić do domu o piątej, a nie masz przy sobie zegarka – zawsze
pytasz, która jest godzina (a nie tylko raz – przy wyjściu z domu).
- Zawsze kiedy widzisz sąsiadów, mówisz „dzień dobry”.
- Po
wejściu do szkoły zawsze idziesz do szatni i zmieniasz buty.
Kończenie skryptu a kończenie programu
Zatrzymaj ten skrypt
Warto uczulić uczniów, że dobrym zwyczajem jest sygnalizowanie programowi
miejsca, w którym powinien się zakończyć. Starajmy się wyrobić w uczniach nawyk
umieszczania bloczków zatrzymujących skrypty w miejscu, gdzie następuje koniec
ich działania. Trzeba jednak pamiętać, że bloczek zatrzymaj ten skrypt działa w odniesieniu do konkretnej aktywności. Pozostałe skrypty – a w
niektórych sytuacjach może ich być całkiem sporo – wykonują się w dalszym
ciągu.
Zakończenie
rozwiązywania jednego z kilku przykładów w zadaniu z matematyki nie kończy
odrabiania zadania domowego jako całości, chyba że był to ostatni przykład. Nie
zmienia to jednak faktu, że wszystkie przykłady zakończone są stwierdzeniem
„koniec tego przykładu”.
Można się również
odwołać do rodzinnego obiadu, w trakcie którego prowadzi się rozmowy
(abstrahując od faktu, że nie powinno się mówić z pełnymi ustami ;-) ). Koniec
jedzenia zupy (zatrzymaj ten skrypt) nie oznacza końca
rozmowy czy końca całego obiadu. Analogicznie – w trakcie spotkania kilku osób
odejście jednej z nich (zatrzymaj ten skrypt) nie oznacza
zakończenia całego spotkania.
Zatrzymaj inne skrypty duszka
Jak już było wspomniane, w trakcie pracy nad programem zdarza się, że
jednemu duszkowi przypisujemy kilka czynności wykonywanych jednocześnie. Dzieci
też mają to do siebie, że robią naraz kilka rzeczy. Dlatego łatwo jest
wytłumaczyć im, w którym momencie i po co używamy tego bloczka.
Bazując na przykładach
szkolnych, warto odwołać się do dzwonka na lekcję: Kiedy wchodzisz na
lekcję, zakończ wszystko inne: skończ jeść i pić, wyłącz telefon, przestań
rozmawiać itd. Podobnie w domu: Kiedy jesz obiad, nie baw się telefonem,
nie czytaj itd.
Można to ująć za pomocą
polecenia: „Jeżeli coś robisz, zatrzymaj inne swoje działania…”
Zatrzymaj wszystko
Jest rzeczą oczywistą, że w większości przypadków program (czyli ogół skryptów wszystkich duszków) musi ulec zakończeniu. Z definicji algorytmu wynika, że moment zakończenia działania programu musi być jasno i precyzyjnie określony. W grach komputerowych, sportowych czy rekreacyjnych moment zakończenia gry wynika z zasad określonych w przepisach. Może to być upłynięcie założonego czasu lub zdobycie określonej liczby punktów. Czas pisania sprawdzianu w szkole też często jest ograniczony informacją „czas minął…”.
Jest rzeczą oczywistą, że w większości przypadków program (czyli ogół skryptów wszystkich duszków) musi ulec zakończeniu. Z definicji algorytmu wynika, że moment zakończenia działania programu musi być jasno i precyzyjnie określony. W grach komputerowych, sportowych czy rekreacyjnych moment zakończenia gry wynika z zasad określonych w przepisach. Może to być upłynięcie założonego czasu lub zdobycie określonej liczby punktów. Czas pisania sprawdzianu w szkole też często jest ograniczony informacją „czas minął…”.
autorzy: Michał Demski, Mirek Kelniarz, Wiesława Bednarska, Lidia Aparta
0 comments:
Publikowanie komentarza